top of page

Alaskaösp

Updated: Apr 15, 2021

Um miðja 20. öldina fór skógræktarfólk á Íslandi að að horfa mjög stíft í kringum sig í leit að trjátegundum sem gætu lifað og vaxið hér á landi #TrévikunnarSE . Menn sáu að veðurfar á suður strönd Alaska er með svipuðu móti og hér og því voru menn sendir þangað til að sækja fræ og græðlinga, sem í þá tíð voru kallaðir stiklingar. Það orð verður notað hér á eftir. Árið 1944 fór Hákon Bjarnason þáverandi Skógræktarstjóri til Alaska og kom m.a. með 30 stiklinga af alaskaösp (Populus trichocarpa) frá Kenaiskaganum og gróðursetti í Múlakoti í Fljótshlíð. Eftir því sem best er vitað er þetta fyrsta Alaskaöspin sem er gróðursett á Íslandi. Mjög fljótlega kom í ljós að alaskaöspin getur vaxið vel og á 6 árum hafði þessi ösp náð 4,5 metra hæð. Síðan þetta var hefur verið farið oft til Alaska og sóttir stiklingar af alaskaösp og nú má finna glæsilegar alaskaaspir um allt land.


Alaskösp er lauftré af víðiætt. Hún er sérbýlistré sem þýðir að á hverju tré eru annað hvort karlblóm eða kvenblóm. Einnig er hún þeirrar náttúru að það er fremur auðvelt að fjölga henni með stiklingum. Stiklingur er einfaldlega greinarbútur sem tekinn er af móðurtrénu að vetri og stungið í mold að vori. Þessi stiklingur myndar rætur og blöð og verður að nýju tré. Þetta nýja tré er nákvæm eftirgerð af móðurtrénu, það er með sama erfðaefni og verður því eins líkt móðurtrénu og veðurfar og jarðvegur leyfir. Þeir sem hafa lesið sér til um skosku kindina Dolly eða séð myndina Pokémon I vita að þetta er það sem kallað er klónn. Öll tré sem ræktuð eru sem stiklingar (klónar) af sama móðurtrénu eru nánast eins. Hægt að þekkja í sundur mismundi klóna á t.d. á lögun laufblað, greinarhorni, hvort trén er beinvaxin eða kræklótt, bosmamikil eða nett, o.s.frv. Klónar af alaskaösp er margir og hafa þeir sem eru mest notaðir fengið nöfn sem sum eru lýsandi fyrir útlit klónsins eins og ´Súla´ sem er frekar beinvaxin og nett, aðrir klónar fá nöfn eftir staðsetningu á þekktu móðurtré t.d ´Hallormur´, ´Grund´, ´Grænugötuösp´. Asparklónarnir fá karl- eða kvennöfn eftir því hvors kyns trén eru.


Á Akureyri er fjöldinn allur af gömlum og glæsilegum alskaöspum. Hér koma myndir af nokkrum klónum af Alaskaöspum á Akureyri sem er ágætt að þekkja.



145 views

Recent Posts

See All
bottom of page